Gece Terörü ( Uyku Terörü ) Nedir? Nedenleri , Belirtileri ve Tedavisi
Çocukların derin uykuya daldıktan sonra 1 ila 2 saat içerisinde çığlık, korku veya titreyerek uyanmasına uyku terörü denir. Uyku terörü diğer bir adıyla gece terörü olarak da bilinen uyku bozukluğudur. Uyurgezerlik gibi, uyku terörü de parasomni olarak kabul edilir. Genellikle birkaç dakika kadar sürse de kişiden kişiye de değişiklik gösterebilmektedir. Tedavisi olan bir hastalıktır.
Bu hastalık NREM uykusu esnasında meydana gelmektedir. NREM uykusu kişinin uyku ile uyanıklık arasında kaldığı bir süreçtir. Uyku terörü farklı uyku aşamaları arasındaki geçişler sırasında, siz uyanık olmadığınızda, ama siz de tam olarak uyumadığınızda meydana gelir. Yine de, bu kısmi uyanışın altında yatan kesin neden bilinmemektedir. Eğer aile bireylerinde uyku terörü veya uyurgezerlik geçmişi varsa uyku terörü daha yaygındır.
Uyku terörü genellikle gecenin uykusunda kendini gösterir ve nadiren de olsa gün içinde yapılan şekerleme sırasında da ortaya çıkabilir.
Gece terörü kaç yaşında olur?
Genellikle çocuklarda görülse de bazen yetişkinlerde de ortaya çıkabilen bir hastalık türüdür. Çocukların %40 ında görülebilmektedir. . Özellikle çocuklarda ve kadınlarda daha yaygın görülmektedir.
Gece terörü neden olur?
Uykusunda solunum sıkıntısı çeken kişilerin, nefes almak için extra çaba harcamaları gece (uyku) terörünü tetikleyebilmektedir. Ayrıca Uyku terörünün depresyon, anksiyete veya bipolar bozukluk gibi sağlık sorunlarına bağlı geliştiği de düşünülmektedir.
Diğer Faktörler
• Seyahat durumunda uyku bozuklukları
• Huzursuz bacak sendromu
• Uyku sorunları
• Ameliyat esnasında alınan anesteziler
• Yorgunluk
• Uyarıcılar veya antidepresanlar
• Ateşli hastalıklar
• Alkol kullanımı
• Madde kullanımı
• Gece terörleri ayrıca travmaya bağlı veya uzun süreli stres bozuklukları
• Uyku apnesiyle de ilişkilendirilmektedir.
Uyku Terörünü normal Kabuslardan Farkı Nedir ?
Uyku esnasında kabus gören bir kişi uykudan aniden kalkabilir ve uyanır uyanmaz detayları hatırlayabilir, ancak uyku terörizmi olan bir kişi uykuda kalır ve kolay kolay uyanamaz. Özellikle çocuklar genellikle sabah uyku terörü hakkında hiçbir şey hatırlamazlar. Yetişkinler uyku terörü sırasında sahip oldukları bir rüya parçasını hatırlayabilir.
Gece Terörü nasıl anlaşılır? Belirtileri Nelerdir ?
Aşağıda yer alan durumlar yaşandığında bu hastalıktan söz edilebilir.
• Korkutucu bir çığlık veya bağırışla uyanma
• Yatakta oturur vaziyette kendini bulma
• Kalp atışının hızlanması
• Göz bebeklerinin genişlemesi
• Terleme
• Hızlı nefes alıp verme
• Etrafı tekmeleme
• Uykudan uyanamama
• Ertesi sabah olanları hatırlayamama
Eğer ara ara görülüyorsa çok endişe edilecek bir durum değildir. Çocuğunuz da bu hastalık varsa, çocuğun rutin muayeneleri sırasında doktoruna bu durumundan bahsedebilirsiniz.
Uyku Terörü Tedavisi Nasıl Yapılmaktadır ?
Çocukluk çağında başlayan uyku terörü hastalığı büyüdükçe durma eğilimi gösterir. Fakat ileri yaşlarda olan uyku terörü için kesin olarak bir tedavi yöntemi bulunmamaktadır.
Yine de uyku terörüne karşı bazı önlemler alınması travmalara karşı koruyucu olacaktır. Çocuk odalarının güvenli hale getirilmesi, uyku kalitesini etkileyebilecek elektronik eşyaların odadan çıkarılması gibi.
Uyku terörü yaşayan çocukların yeterince dinlendiğinden ve uykusunu aldığından emin olunması gereklidir. Özellikle uyku saati düzenine uyulması aynı saatte yatıp yanı saatte kalmasına dikkat edilmesi gerekir.
Eğer çocuğunuz çok fazla gece terörüne maruz kalıyorsa, uykuya daldıktan kaç dakika sonra başladığını, ne kadar sürdüğünü ve hangi aralıklarla meydana geldiğinin not alınması gereklidir.
Altta yatan herhangi bir durumu tedavi etmekte uyku terörüne maruz kalınmasını büyük ölçüde azaltır. Altta yatan tıbbi durum, ruhsal sağlık durumu, uyku apnesi gibi başka bir uyku bozukluğu ile ilişkiliyse, tedaviye altta yatan sorunu ortadan kaldırmakla başlanmalıdır.
Stres veya anksiyete gibi hastalıklar uyku terörünü tetikliyorsa eğer doktorunuz bir terapist veya danışmanla görüşmenizi önerebilir. Bilişsel davranışçı terapisi, hipnoz, biofeedback veya gevşeme terapisi yardımcı olabilir.
Gece korkularınız aynı zamanlarda ortaya çıkıyorsa eğer, uyku terörü tipik olarak gerçekleşmeden yaklaşık 15 dakika önce kendinizi uyandırmayı deneyebilirsiniz. Tekrar uyumadan önce birkaç dakika uyanık kalmakta uyku teröründe sıkça kullanılan yöntemlerden biridir.
Gece belirli aralıklarla alarm kurabilir veya size uyandırması için eşinizden veya bir aile üyesinden sizi belirli saatlerde uyandırmasını isteyerek yapabilirsiniz.
İlaç tedavisi özellikle çocuk hastaları tedavi etmek için nadiren kullanılır. Erişkin hastalarda ise benzodiazepinlerin veya bazı antidepresanların kullanımı etkili olabilir. İlaç tedavisi her hastaya uygulanmamakla birlikte doktorunuz tarafından yapılan testler sonucunda reçeteli olarak verilebilir.
Sağlık kategorisindeki diğer yazılarımız için Sağlık kategorisini ziyaret edebilirsiniz.
Kaynak : Acıbadem